Ականջների խնամք

Դաս  4

Մեր ականջը կազմված է երեք մասից՝ արտաքին, միջին, ներքին: Արտաքին մասը կազմված է ականջախեցուց, և արտաքին լսողական անցուղուց: Անցուղու մեջ աճում են շատ մազիկներ և կա հատուկ նյութ՝ ականջածծումբ, որոնք պաշտպանում են ականջը փոշուց և մանրէներից: Չոփիկով ականջը մաքրելիս՝ մեխանիկորեն ծծումբը հրում ենք ներս, այն կուտակվելով կարող է առաջացնել ականջի խցանում:Ուստի ականջը չոփիկով մաքրել խորհուրդ չի տրվում:Ականջը ինքնամաքրվում է խոսելու և ծամելու ժամանակ:Պետք է մաքրել միայն երևացող հատվածները և ականջի հետևը:

Հովհաննես Թումանյան (ԽՐՃԻԹՈՒՄ)

Մանուկները գոռում, գոչում,
Լալիս էին աղեկեզ.
— Նա՛նի, նա՛նի, հաց ենք ուզում,
Վե՛ր կաց, նա՛նի, հաց տուր մեզ։

Հիվանդ նանը տեղի տակին
Ծանր տընքաց տըխրալի.
— Մենք հաց չունենք, ես ձեզ մատաղ,
Ապին գնաց հաց բերի։

— Չէ, խաբում ես, սուտլիկ նանի,
Չէ՞ դու ասիր՝ քարափին
Հենց որ զարկի շողքն արևի
Հաց կըբերի մեր ապին։

Արևն եկավ անց էլ կացավ,
Մենք սոված ենք դեռ էսպես.
Նա՛նի, նա՛նի, հաց ենք ուզում,
Վե՛ր կաց, նա՛նի, հաց տուր մեզ։

— Հաց չի գտել ձեր ապին դեռ,
Տուն չի գալի սևերես.
Քիչ էլ կացեք, իմ բալիկներ,
Հիմի էնտեղ կերթամ ես…

Մի մեծ ապի կա երկնքում,
Նա շատ ունի էնտեղ հաց…
Նա ձեզ էնքան շատ է սիրո՜ւմ…
Նա չի թողնի ձեզ սոված…

Կերթամ էնտեղ նըրան կասեմ,
Որ սոված եք, իմ բալեք,
Ձեզ համար շա՜տ-շա՜տ հաց կուզեմ,
Որ դուք ուտեք, լաց չըլեք…

Մանուկները գոռում, գոչում,
Լալիս էին աղեկեզ.
— Նա՛նի, նա՛նի, հաց ենք ուզում,
Վե՛ր կաց, նա՛նի, հաց տուր մեզ:

Բայց չէր լսում էլ ականջը
Բազմաչարչար մայրիկի,
Աչքը փակեց նա հավիտյան
Գընաց, որ հաց ուղարկի:

Բանաստեղծությունը շատ տխուր էր, կարդալուց զգում եմ, որ ամեն մեկը իր ունեցածով պետք է բավարարվի:Կարդալուց լացում էի և մտաածում, որ ես շատ երջանիկ եմ, բոլորդ կարդացեք՛, այն կարդալուց հետո՝ ոչ ոք չի ասի, որ նա երջանիկ չէ:

 

Русский

Прочитать 3-ью часть и выполнить задания

***

Неожиданно подходит к ним незнакомый прекрасный юноша и говорит:

— Добрый вечер! Я странник. Не приютите ли вы меня на ночь?

— Почему не приютить, братец-странник! Гость богом послан. Только в эту ночь останавливаться у нас опасно. Взяли мы у Чудовища корову с уговором три года кормиться ее молоком. Чудовище поставило условие: через три года оно явится и задаст нам вопросы. Сумеем ответить — корова наша, нет — сами станем его пленниками. Сегодня срок кончился, ночью оно придет, а мы и не знаем, как ему отвечать будем. Что бы Чудовище с нами ни сделало, поделом нам. А вот как бы ты не пострадал!

— Не беда! Что будет с вами, то и со мной, — отвечает странник.

Согласились с ним хозяева. Гость остался. В полночь раздался сильный стук в дверь.

— Кто там?

— Чудовище! Явился я, отвечайте на вопросы!

Где уж тут отвечать! От ужаса и у жены отнялся язык и у мужа. Так оба и застыли на месте

— Не бойтесь, я буду отвечать за вас! — говорит юноша-гость и бросается к двери.

— Я здесь, — слышится за дверью голос Чудовища.

— Я тоже здесь, — отвечает ему гость.

— Ты откуда?

— С того берега моря.

— На чем приехал?

— Оседлал хромого комара, сел верхом и приехал!

— Значит, море было маленькое?

— Какое там маленькое! Орлу не перелететь его.

— Значит, орел — птенец?

— Какой там птенец! Тень от его крыльев покрывает город!

— Значит, город очень маленький?

— Какой там маленький! Зайцу не перебежать его.

— Значит, заяц крошечный?

— Какой там крошечный! Из его шкуры можно выкроить тулуп, шапку да пару рукавиц в придачу.

— Значит, носить их будет карлик?

— Какой там карлик! Посади ему на колено петуха — кукареку не услышит.

— Значит, он глухой?

— Какой там глухой! Он слышит, как олень в горах траву щиплет.

Растерялось Чудовище: чует оно, что там, за дверью, есть какая-то мудрая сила — смелая и непобедимая. Не знает Чудовище, что еще сказать, тихо отступает и исчезает в ночной тьме.

Муж и жена избавились от напасти, радуются, ликуют.

Вскоре занялась заря. Юноша-гость начинает прощаться.

— Нет-нет, не пустим! — загородили ему дорогу муж и жена. — Ты спас нам жизнь — скажи, чем отблагодарить тебя?

— Не за что благодарить, мне идти надо.

— Ну, хоть имя свое назови. Если не сумеем отблагодарить — так будем знать, кого благословлять.

— Сотвори добро и хоть в воду его кинь — оно не пропадет. Я та самая говорящая рыбка, которую ты пощадил, — ответил незнакомец и исчез.

А муж и жена остались в радостном изумлении.

Выполнить задание:

1.К данным словам подобрать синонимы и составить с ними  предложения:

неожиданно-внезапна

странник-бродяга

ужас-страх

смелый-храбрый,отважный 

2.К данным словам подобрать антонимы и составить с ними предложения:  

 радуются-огорчаться

тьма-освещение

мудрая-глупая,неразумная

 смелый-слабый

3.Объяснить выражения: 

отнялся язык-язык  окаменела

застыли на месте- не мог двигатся

4. Какой  армянский вариант данной поговорки?                                                                             -Сотвори добро и хоть в воду его кинь — оно не пропадет.  

          -Լավություն արա, ջուրը գցիր ,ետ կգա քեզ :                                              

    -Гость богом послан

— Հյուրն աստծուց է ուղարկված :

Ինքնաստուգում մաթեմատիկայից

1. 5823, 5436, 1125 թվերի գրառման մեջ աստղանիշի փոխարեն գրել այնպիսի թվանշան, որ ստացված թվերը բաժանվեն 9-ի:

 

2.Գտիր 56 և 98 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը:

56-2             98-2          56=2x2x2x7

28-2             49-7          98=2x7x7
14-2                7-7           (56, 98)=2×7=14
7-7                   1
3. Կատարել գործողությունները 632+172 ·(2660:19)

632+172 ·(2660:19)=24712

1) 2660:19=140
2)172×140=24080
3)24080+632=24712

4. Գայանեն ունի մատիտների մի քանի տուփ՝ յուրաքանչյուրում 12-ական մատիտ:
Կարո՞ղ է արդյոք Գայանեն ունենալ ընդամենը՝
ա)35 մատիտ, բ)48 մատիտ, գ)72 մատիտ:

5. Գտիր 28 և 48-ի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկ:
28-2        48-2              28=2x2x7
14-2         24-2             48=2x2x2x2x3
7-7           12-2             [28, 48]=2x2x2x2x3x7=336
1               6-2
3-3
1

6.A քաղաքից B քաղաք դուրս եկավ հեծանվորդը 12 կմ/ժ արագությամբ: 1ժամ անց B-ից A դուրս եկավ երկրորդ հեծանվորդը14 կմ/ժ արագությամբ և առաջինին հանդիպեց 2 ժամ անց:

ա)Գտնել A -ից B հեռավորությունը:

բ) A -ից B հասնելու համար առաջին հեծանվորդի ծախսած ժամանակը:

I հեծանվորդ-12կմ/ժ
II հեծանվորդ-14/ժ-անց 1ժ հետո
Հանդիպեցին-3ժ հետո
A քաղաք-B քաղաք=? հեռավորություն
A քաղաք-B քաղաք-I հեծանվորդը=?ժամ

Լուծում
12×3=36 կմ
14×2=28 կմ
36+28=64 կմ
60:12=5
64:12=5, 4մն
4×5=20
Պատ.՝A-B քաղաք 64կմ, I հասավ 5ժամ և 20րոպեից:

7. Գրիր այն ամենամեծ քառանիշ թիվը, որը բաժանվում է 4-ի և որի  բոլոր թվանշանները տարբեր են:
9876

Հովհանես Թումանյան (Խրճիթում)

Գետեր առաջադրանք

1. Ի՞նչ է գետը։

Գետ է կոչվում, ջրային բնական հոսքը, որպես կանոն քաղցրահամ ջրով, որը հոսում է դեպի օցկիանոս, ծով, լիճ կամ այլ գետ։
2. Ի՞նչ մասերից է բաղկացած գետային համակարգը:
Գետը բաղկացած է հունից և ակունքից։
3. Գետերի սնման ի՞նչ աղբյուրներ գիտեք: Բերեք օրինակներ: Ինչ հայկական գետեր գիտեք, բերեք 10 օրինակ:
Արաքս, Հրազդան, Քասախ, Դևբեդ, Մեծամոր, Ախուրյան, Արփա, Որոտան, Աղստև, Ձորագետ։
4. Ի՞նչ տարբերություն կա հորդացման և վարարման միջև:
Վարարման ժամանակ գետի ջրի մեջ ավելանում է կոշտ նյութի քանակը։ Գետի ջրի մակարդակի բարձրացումը կոչվում հորդացում։

5.Որ գետերն են արագահոս, նավարկելի՝
—լեռնային, թե հարթավայրային:
Հարթավայրային։

Թմկաբերդի առումը

(Թմկաբերդի առումը) երկու իշխանությունների մասին է: Արաբների իշխան Նադիր Շահի, և Հայաստանի իշխան Թաթուլի մասին է: Թաթուլը միշտ հաղթանակներ է տարել և երբեք պարտություն չի ունեցել: Նա մի հսկա,քաջ մարտիկ  է եղել, ունեցել է մի գեղեցկուհի կին՝ Թըմկա տրուհին: Ասում են, որ Թաթուլի հաղթանակները  իր սիրելի, սևաչյա, գեղեցկի կնոջն շնորհիվ է եղել: Արաբների իշխան Շահը եկել է և ուզում է Թաթուլի հետ պատերազմելով՝ գրավել Թըմկա բերդը: Թաթուլը համաձայնվում է պատերազմել, և նրանք քառասուն օր և քառասուն գիշեր պատերազմում են: Թաթուլը ևս մեկ անգամ հաղթանակ է տանում և վերադառնում տուն:Այդ ընթացքում Նադիր Շահը աշուղին պատվիրում է գնալ և Թըմկա տրուհուն խոստանալ ամեն, ամեն ինչ, ինչ իշխանը կարող է տալ Թըմկա տիրուհուն: Աշուղը գնում և խոստանում է Թըմկա տիրուհուն այն, ինչ պատվիրել էր Շահը, որ կդարձնի նրան թագուհի: Գեղեցկուհու սիրտը գրավում է և  երկար ժամանակ, օր ու գիշեր մտածելուց հետո՝ նա որոշում է ընդունում: Հաղթանակից եկած Թաթուլին՝ իր զորքի հետ միասին, այնքան է գինի խմեցնում, որ նրանք բոլորը քնում են հարբած: Այդ ժամանակ Թըմկա տիրուհին գիշերով  բացում է դարպասաները բերդի,  Շահին և Շահի զորքին ներս թողնում, նրանք էլ Թաթուլին և իր զորքին սպանում են, իսկ Թմկա տրուհուն տանում  և ձորից ցած են գցում՝ որպես դավաճան:

Մեկնարկեց Մայրենիի օրեր ստուգատեսը

Մեկնարկեց Մայրենիի օրեր ստուգատեսը

Կրկնում ենք մեր անցած գրաբարյան պատառիկները.

• Վահագնի ծնունդը
• Հեծավ արի արքայն Արտաշէս ի սեաւն գեղեցիկ,

Եւ հանեալ զոսկէօղ շիկափոկ պարանն,

Եւ անցեալ որպէս զարծուի սրաթեւ ընդ գետն,

Եւ ձգեալ զոսկէօղ շիկափոկ պարանն`

Ընկեց ի մէջք օրիորդին ալանաց,

Եւ շատ ցաւեցոյց զմէջք փափուկ օրիորդին,

Արագ հասուցանելով ի բանակն իւր:

• Քե՛զ ասեմ, այր քաջ Արտաշէս,Որ յաղթեցեր քաջ ազգին Ալանաց,

  Ե՛կ հաւանեա՛ց բանից աչագեղոյ դստերս Ալանաց`

  Տալ զպատանիդ.

  Զի վասն միոյ քինու ոչ է օրեն դիւցազանց`

  Զայլոց դիւցազանց զարմից

  Բառնալ զկենդանութիւն

  Կամ ծառայեցուցանելով

  Ի ստրկաց կարգի պահել

  Եւ թշնամութիւն յաւիտենական

  Ի մէջ երկոցունց ազգաց քաջաց հաստատել:

Русский

1.Составьте и запишите по три вопроса ко 2-ой части.                                                                   2.К словам выделенным синим цветом подберите антонимы .

крепко-слабы

прогнал-принял

пустыми-полными

грустный-веселый

красивую-некрасивый

беду-спокойствие

сыты-голодный

ночью-днём

 

***

Увидел это рыбак, крепко рассердился на своего работника:

— Ну и дурак же ты! Я в воде мокну, рыбу ловлю, а ты ее — в воду!

Проваливай и не попадайся больше мне на глаза! Ты мне не работник! Хоть издохни с голоду!

Отнял он у работника мешок и прогнал его.

— Куда же мне теперь идти? Что делать? Как жить?

И, озабоченный, с пустыми руками, побрел бедняк домой.

Бредет он грустный домой, а навстречу ему — Чудовище в человеческом образе, идет и гонит красивую корову.

— Добрый день, братец! Что ты такой грустный? О чем задумался? — спрашивает Чудовище.

Бедняк рассказал ему про свою беду: остался он без дела, без хлеба и не знает теперь, как им быть с женой.

— Послушай, дружок, — говорит Чудовище, — эту корову я отдам тебе на три года. Каждый день она будет давать столько молока, что ты и твоя жена по горло будете сыты. Но как только минет три года, я в эту самую ночь приду к вам и буду задавать вопросы. Ответите — оставлю корову вам, не сумеете ответить — обоих возьму, уведу и сделаю с вами что захочу. Согласен?

“Все равно помирать нам с голоду, — подумал бедняк, — так лучше возьму корову. Прокормит она нас три года, а там бог милостив — может, пошлет счастья ответим на вопросы”.

— Согласен! — говорит.

Взял он корову, повел ее домой.

Три года корова досыта кормила бедняка и его жену, и не заметили они, как пробежало время. Но вот наступил условленный срок: ночью Чудовище должно было

явиться к ним.

В сумерках муж и жена сидят грустные у порога и думают, как им ответить на вопросы Чудовища. Да и кто знает, что у них спросит Чудовище?

— Вот что значит связаться с Чудовищем! — вздыхают и каются муж и жена.

Но что было — то было, другого выхода нет. А страшная ночь уже надвигается.

 

 

Ատամների խնամք

Դաս 3

Մինչև 2 տարեկան երեխան ունենում է 20 ատամ, որոնք կոչվում են կաթնատամներ:6-7 տարեկանից դրանք սկսում են թուլանալ, շարժվել, ընկնել և փոխարինվում են նոր հիմնական ատամներով:Ատամները արտաքնից պատված են ամուր նյութով՝ էմալով:

Սննդի մնացորդները ատամների արանքներում մանրէների ազդեցությամբ քայքայվում են, արտադրվում է շաքար, որը քայքայում է ատամի էմալը և առաջանում է կարիես:

Ատամները մաքրում են խոզանակով և մածուկով, որոնք պետք է լինեն տարիքին համապատասխան:

Ատամները մաքրում են օրը երկու անգամ:Առավոտյան նախաճաշից հետո, և երեկոյան քնելուց առաջ:

Ինչպես մաքրել ատամները՝ տես Առողջագիտական բլոգում: